نگاهی تحلیلی به روش تألیف آثار حارث بن أسد محاسبی

نویسندگان

اعظم قاسمی

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

حارث مُحاسبی زاهد، واعظ، محدّث، عارف، فقیه و متکلم قرن سوم است. رسائلی که از وی بر جای مانده، از منحصر به ‍فرد بودن و راه‍گشایی‍شان برای دیگران حکایت دارند. کانون این مکتوبات نفس انسان است. محاسبی در آثار خود تنها قصد تحلیل یا تبیین نظری موضوعی را ندارد، بلکه نتیجه‍بخشی سخن نیز برای او مدّنظر است. وی از منابع چهارگانۀ (قرآن، حدیث، سنت و عقل) در آثار خود استفاده می کرده است؛ اما بیشتر از آنکه این منابع در بحث، برای او اهمیت داشته باشند، موضوع بحث برای او اصالت دارد. به همین دلیل به معنایی می‍توان وی را اصالت موضوعی دانست، نه اصالت روشی. از این‍روست که به‍وضوح می‍بینیم او بر یک نهج سخن خود را نمی‍نویسد؛ گاهی به‍عنوان فقیه و گاهی همچون صوفی یا متکلم سخن می‍گوید. می‍توان گفت محاسبی از روش ترکیبی بهره می برد. علاوه بر آن، بخشی از آثار وی در حوزۀ تصوف، حاصل عبادت است نه تعقل محض. محاسبی مخالفان بسیاری داشته، اما در تالیف تحت تاثیر آنان قرار نگرفته است. از قرن ها پیش کوشش‍هایی برای معرفی آثار محاسبی انجام شده است؛ اما به دلیل فقدان بخشی از آثار وی، این تحقیقات از جامعیت برخوردار نیست و محققان با توجه به آنچه در دسترس است و بر اساس شواهد، آثار محاسبی را معرفی می‍کنند. در این مقاله به معرفی تحلیلی روش تالیف آثار محاسبی می پردازیم.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نظام اخلاقی حارث محاسبی

حارث محاسبی شناخته‌شده‌ترین عارف در حوزة عرفان اسلامی دورة نخست است. با توجه به آثار محاسبی به‌یقین می‌توان وی را یک متفکر اخلاق دانست. مهم‌ترین اثر محاسبی الرعایه است که هم در شرق و هم در غرب شناخته شده است؛ شاید به این علت که این کتاب بهترین دستورالعمل برای حیات معنوی در حوزة تفکر اسلامی است. در این مقاله با استناد به آرا و آثار محاسبی به بیان نظام اخلاقی وی می‎پردازیم

متن کامل

نظام اخلاقی حارث محاسبی

حارث محاسبی شناخته شده ترین عارف در حوزة عرفان اسلامی دورة نخست است. با توجه به آثار محاسبی به یقین می توان وی را یک متفکر اخلاق دانست. مهم ترین اثر محاسبی الرعایه است که هم در شرق و هم در غرب شناخته شده است؛ شاید به این علت که این کتاب بهترین دستورالعمل برای حیات معنوی در حوزة تفکر اسلامی است. در این مقاله با استناد به آرا و آثار محاسبی به بیان نظام اخلاقی وی می‎پردازیم

متن کامل

بازگشت به مرکز در «التوهم» حارث محاسبی

حارث محاسبی در «التوهم»، سفر روح به جهان دیگر را به شیوة دوم شخص و در قالب معراج نامه روایت می کند. از شاخص ترین عناصری که سفرنامه و به تبع آن معراج نامه بر اساس ماهیت خود بر آنها استوار است، زمان و مکان است. زمان و مکان در ارتباط با شهود روح، فضای عالم مثال است. فضایی که با بازسازی زمان های موعود، دوری و نزدیکی به مرکز را در دو مکان مجزا نشان می دهد. جایی که پروردگار سیمای کریم خود را به تمامی...

متن کامل

نگاهی روش شناسانه به آثار فقهی

نگاهی روش شناسانه به آثار فقهی· دکتر عبدالحسین رضائی راد[1] چکیده در این تحقیق با هدف ارتقای سطح تحقیقات فقهی و کارآمدی هر چه بیشتر آن ها نظرها و انتقادات پیشنهادات استاد شهید مطهری وبعضی دیگراز فقهای متفکر معاصر،در حیطة روش شناسی آثار مشهور فقهی با تأکید بر مبحث امر به معروف و نهی از منکر مورد بررسی قرار می گیرد و در حد امکان پاسخ های لازم به این انتقادات و پیشنهادات ارائه می گردد. انتقادات که...

متن کامل

مفهوم و آثار حق تألیف

حقوق پدیدآورندگان آثار، بسیار متنوع هستند. در میان این حقوق، حقوق مالی به منظور تأمین حمایت از زندگی آبرومندانه پدیدآورنده و ترغیب سایرین به خلق آثار ارزشمند، در نظر گرفته شده‌اند. پدید آورندگان عمدتاً ناگزیرند حقوق مالی خود را به شکلی از اشکال به بهره‌برداران واگذار نمایند. یکی از مبانی شناسایی حقوق انحصاری پدیدآورندگان آثار نیز در همین امر نهفته است تا هم صاحب اثر بتواند از طریق انتقال حقوق خ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه تخصصی اخلاق

جلد ۲، شماره ۱۸، صفحات ۸۵-۱۲۸

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023